Dnia 4 grudnia 2025 r. Rada UE i Parlament Europejski ogłosiły osiągnięcie wstępnego porozumienia politycznego dotyczącego ukierunkowanej rewizji rozporządzenia o produktach wolnych od wylesiania (EUDR). Nowy kompromis ma na celu ułatwienie praktycznego wdrożenia przepisów, zmniejszenie obciążeń administracyjnych oraz zapewnienie firmom i administracjom więcej czasu na przygotowanie się do pełnej zgodności.
Decyzja ta jest odpowiedzią na liczne sygnały płynące z państw członkowskich, branży oraz organizacji handlowych, które wskazywały na trudności techniczne, brak gotowości systemów IT oraz ryzyka związane z nagłym wejściem regulacji w życie.
Najważniejsze zmiany wprowadzone w ramach porozumienia
1. Wydłużenie terminu stosowania przepisów
Co-legislatorzy odeszli od wcześniejszych propozycji okresu „grace period” i jednoznacznie ustalili nowe terminy:
-
30 grudnia 2026 r. – nowa data rozpoczęcia stosowania EUDR dla wszystkich operatorów,
-
+6 miesięcy – dodatkowy okres przejściowy dla mikro i małych przedsiębiorstw.
To znaczące przesunięcie daje firmom realny czas na dostosowanie procesów, budowę systemów raportowania i zapewnienie pełnej identyfikowalności łańcucha dostaw.
2. Uproszczenie procedury należytej staranności (due diligence)
Nowe porozumienie zakłada istotne odciążenie firm poprzez:
a. Jednego odpowiedzialnego operatora
Obowiązek składania oświadczenia due diligence spoczywa wyłącznie na pierwszym operatorze wprowadzającym produkt na rynek UE.
Operatorzy niżej w łańcuchu dostaw będą musieli jedynie przechowywać numer referencyjny pierwotnego oświadczenia – bez konieczności ponownego raportowania.
b. Uproszczona deklaracja dla małych i mikro operatorów
Te podmioty złożą jednorazową deklarację, otrzymają indywidualny identyfikator i nie będą zobowiązane do wielokrotnego raportowania.
3. Usunięcie wybranych produktów z zakresu EUDR
Ze względu na niskie ryzyko wylesiania wyłączono:
-
książki,
-
gazety,
-
wydruki i materiały graficzne.
Decyzja ta znacząco zmniejsza obciążenia administracyjne dla branży poligraficznej i wydawniczej.
4. Wzmocniona współpraca z ekspertami i nadzór nad systemem IT
Ustalono, że:
-
konsultacje z branżą, ekspertami i organizacjami pozarządowymi będą kontynuowane w ramach istniejącej platformy Komisji,
-
organy krajowe muszą zgłaszać Komisji problemy techniczne związane z europejskim systemem informacyjnym (EUDR IT System), aby usprawnić jego funkcjonowanie przy minimalnym obciążeniu dla firm.
5. Przegląd uproszczeń do 30 kwietnia 2026 r.
Komisja Europejska została zobowiązana do przygotowania:
-
przeglądu wpływu regulacji i obciążeń administracyjnych,
-
rekomendacji dalszych uproszczeń,
-
a jeśli to konieczne – propozycji legislacyjnej.
To kluczowy sygnał dla rynku: EUDR będzie ewoluował i dostosowywał się do realiów technicznych oraz możliwości firm.
Dlaczego to porozumienie jest tak istotne?
EUDR to jedno z najbardziej ambitnych globalnych regulacji środowiskowych, obejmujące m.in.:
-
kawę, kakao, soję, olej palmowy, kauczuk, drewno, bydło,
-
oraz szeroką gamę produktów pochodnych.
Od firm oczekuje się pełnej identyfikowalności pochodzenia surowców aż do geolokalizacji działki produkcyjnej. Nowe zmiany oznaczają:
-
realistyczne ramy czasowe dla dostosowania systemów,
-
zmniejszenie kosztów compliance,
-
wyższą stabilność regulacyjną dla łańcuchów dostaw,
-
większe szanse na prawidłowe wdrożenie systemu IT, który jest fundamentem EUDR.
Co dalej?
Porozumienie musi zostać teraz formalnie zatwierdzone i przyjęte przez Parlament Europejski i Radę, zanim zastąpi obecnie obowiązującą wersję EUDR.
Jedno jest pewne – kierunek polityczny został jasno określony:
wdrożenie tak złożonego systemu wymaga czasu, współpracy i stopniowego podejścia.
Nowa umowa daje firmom szansę na przygotowanie się w sposób odpowiedzialny, bez ryzyka zakłóceń w łańcuchach dostaw.
