W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych i rosnących obaw o tzw. 'ucieczkę emisji CO2′, Norwegia stoi przed wyzwaniem a jednocześnie szansą na wytyczenie nowej drogi, która połączy ambitne cele klimatyczne z równymi warunkami dla krajowych producentów. Mowa tu oczywiście o mechaniźmie CBAM – czyli podatku węgowym od produktów wysokoemisyjnych.
Jaki ma być cel wprowadzenia regulacji? To przede wszystkim ochrona środowiska, ale również zadbanie o konkurencyjność przemysłu krajowego poprzez wyrównanie kosztów emisji między krajami o różnym poziomie regulacji.
Zdecydowanie ciekawy temat, dlatego ciesze się, że mogę go zagłębić i przedstawić tutaj.
Czym jest CBAM i dlczego został wprowadzony?
Mechanizm CBAM został zaprojektowany, aby przeciwdziałać przenoszeniu produkcji o wysokim śladzie węglowym do krajów o mniej rygorystycznych przepisach klimatycznych. Dzięki temu, importerzy towarów takich jak cement, stal, aluminium, nawozy, energia elektryczna oraz wodór będą musieli ponosić koszty związane z emisją CO₂. Taki system pozwala stworzyć równą grę dla producentów działających zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
Norwegia – choć nie jest członkiem Unii Europejskiej – harmonizuje swoje przepisy z unijnymi standardami i od dawna angażuje się w ambitne działania klimatyczne. Udział w systemie handlu emisjami UE (EU ETS) oraz wcześniejsze stanowiska, takie jak „Carbon Border Adjustment Mechanism – Preliminary Norwegian Positions”, świadczą o determinacji kraju w walce ze zmianami klimatycznymi.
Stan prac i najnowsze propozycje
Aktualne informacje wskazują, że Norwegia planuje wdrożenie CBAM w 2027 roku. Decyzja ta, poparta przez rząd, jest efektem współpracy Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Norweskiej Agencji Ochrony Środowiska (Miljødirektoratet). Już zaplanowano specjalne spotkanie w sprawie wdrożenia, które odbędzie się 13 marca 2025 roku. Choć prace są na zaawansowanym etapie, szczegóły dotyczące procedur i sposobu obliczania emisji pozostają nadal otwarte i wymagają dalszych konsultacji.
Interesujące są także rozbieżności w harmonogramie – podczas gdy raport KPMG z listopada 2024 roku sugerował, że CBAM miał zostać wprowadzony już 1 stycznia 2026 roku, nowsze doniesienia wskazują na rok 2027. Ta różnica może wynikać z rewizji pierwotnych założeń lub zmian w interpretacji faz przejściowych.
Warto również podkreślić, że Norwegia nie uczestniczyła w pierwszej fazie próbnej CBAM w UE, która wystartowała w 2023 roku. Mimo to, prowadzony jest intensywny dialog z Komisją Europejską, co świadczy o gotowości kraju do współpracy i dalszych negocjacji w ramach międzynarodowych inicjatyw klimatycznych.
Kontekst i implikacje dla gospodarki
Wprowadzenie CBAM w Norwegii to nie tylko krok w stronę lepszej ochrony klimatu, ale przede wszystkim ważny sygnał dla całego przemysłu. Mechanizm ten ma na celu przeciwdziałać przenoszeniu produkcji do krajów o mniej rygorystycznych normach klimatycznych, co w efekcie ma zabezpieczyć rynek wewnętrzny przed nieuczciwą konkurencją. Dodatkowo, integracja z systemem EU ETS, który już funkcjonuje w Norwegii, umożliwi płynne wprowadzenie nowych regulacji.
Choć szczegóły implementacji – takie jak metodyka obliczania emisji czy procedury dla importerów – pozostają do doprecyzowania, istnieje powszechna świadomość, że proces ten wymaga czasu i ścisłej współpracy między instytucjami krajowymi a partnerami z UE.
Podsumowanie
W obliczu rosnących wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi, CBAM w Norwegii może stanowić dość poważny krok w stronę zrównoważonego rozwoju i uczciwej konkurencji. Choć projekt jest nadal w fazie dopracowywania, a różnice w harmonogramie wskazują na konieczność dalszych konsultacji, jasne jest, że Norwegia stawia na ambitne rozwiązania, które mogą stać się wzorem dla innych krajów.
Zachęcam zatem do śledzenia kolejnych etapów wdrażania CBAM w Europie oraz dalszych dyskusji, które będą omawiać przyszłość polityki klimatycznej w naszym regionie.
Źródło:
